Ειδικό Τεύχος 5 (2) 2013 – Άρθρο
Μουσικοθεραπεία στην Ειδική Aγωγή: Αξιολόγηση της Ποιότητας Σχέσης
Ασπασία Φραγκούλη
(σσ. 138-151)
Περίληψη
Η παρούσα ποιοτική ερευνητική μελέτη –μέσω βιντεοανάλυσης μουσικοθεραπευτικών συνεδριών παιδιών με αυτισμό και παιδιών με νοητική καθυστέρηση– διερευνά τη διαδικασία δημιουργίας σχέσης μεταξύ θεραπευτή και παιδιού σε στιγμές μουσικοθεραπειών που διεξήχθησαν σε ειδικό σχολείο. Η ανάλυση των θεραπευτικών στιγμών πραγματοποιήθηκε μέσω του εργαλείου EBQ οδηγώντας Α) στην αξιολόγηση της ποιότητας σχέσης μεταξύ θεραπευτή-παιδιού με αυτισμό ή/και νοητική καθυστέρηση κατά τη θεραπεία, Β) στον έλεγχο της αντιστοιχίας της παρέμβασης ως προς το επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού, καθώς και Γ) στην εξαγωγή συμπερασμάτων τόσο για τη διαφοροποίηση της ποιότητας σχέσης μεταξύ θεραπευτή-παιδιού με αυτισμό ή/και νοητική καθυστέρηση, όσο και για το μέγεθος της συγκεκριμένης διαφοροποίησης σε σημαντικές στιγμές μουσικοθεραπειών Διαπιστώθηκε ότι: (α) η μουσικοθεραπεία σε παιδιά ενδείκνυται όταν το παιδί παρουσιάζει διαταραχή στη συναισθηματική ανάπτυξη και στην ικανότητα δημιουργίας σχέσης και (β) η μουσικοθεραπευτική παρέμβαση που θέτει ως αφετηρία ερεθίσματα που προέρχονται από το ίδιο το παιδί – ακολουθώντας τις αρχές της στοιχειοδομικής μουσικής, όπως την όρισε ο Carl Orff και η Gunild Keetmann – μπορεί να κινητοποιήσει το υγιές κομμάτι παιδιών με αυτισμό ή νοητική καθυστέρηση, προωθώντας την ολόπλευρη ανάπτυξή τους. Τα δεδομένα της έρευνας προέρχονται από τη διδακτορική διατριβή της συγγραφέως: «Η μουσική ως θεραπευτικό μέσο για παιδιά με ψυχικές διαταραχές στο ειδικό σχολείο» (Φραγκούλη 2012).
Λέξεις κλειδιά
μουσικοθεραπεία∙ αυτισμός∙ νοητική καθυστέρηση∙ ψυχική διαταραχή∙ εργαλείο EBQ∙ ποιότητα σχέσης∙ διαμόρφωση συναισθήματος
Βιογραφία
Ασπασία Φραγκούλη: Διευθύντρια του Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Θήβας / Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών (Θέμα: Η μουσική ως θεραπευτικό μέσο για παιδιά με ψυχικές διαταραχές στο ειδικό σχολείο: Αξιολόγηση της ποιότητας σχέσης μέσω του εργαλείου ΕΒQ) / master of arts στη μουσικοθεραπεία στο Πανεπιστημίου των Τεχνών του Βερολίνου (UdK Berlin) / μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στην ειδική αγωγή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών / πτυχίο Παιδαγωγικού Τμήματος Πανεπιστημίου Αθηνών / δίπλωμα μονωδίας Εθνικού Ωδείου Αθηνών / μέλος του Συλλόγου Μουσικοθεραπευτών Γερμανίας (DMΤG)].
Email: afrangouli@yahoo.com
Σημείωση: Μέρος αυτού του άρθρου δημοσιεύθηκε αρχικά στο Ψυχολογικά Θέματα, την περιοδική έκδοση του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων (βλ. Φραγκούλη 2011-2012).