Εξετάζοντας τα στοιχεία πρακτικής των ψυχοθεραπειών μέσω τεχνών: Πρώτα ευρήματα από το Πρόγραμμα Ορίζοντες (Horizons Project) — Dominik Havsteen-Franklin, Anna Maratos, Miriam Usiskin & Mary Heagney

Ειδικό Τεύχος 8 (1) 2016 “Μουσικοθεραπεία, δραματοθεραπεία, χοροθεραπεία και εικαστική θεραπεία: Διεπιστημονικοί διάλογοι” – Article (first published on 24 March 2016)

Πλήρες κείμενο [PDF] [δημοσιευμένο στα Αγγλικά]

Εξετάζοντας τα στοιχεία πρακτικής των ψυχοθεραπειών μέσω τεχνών: Πρώτα ευρήματα από το Πρόγραμμα Ορίζοντες (Horizons Project)

Dominik Havsteen-Franklin, Anna Maratos, Miriam Usiskin & Mary Heagney

Περίληψη

Υπόβαθρο: Οι Ψυχοθεραπείες μέσω Τεχνών (εικαστική τέχνη, μουσική, δράμα και χορός/κίνηση) αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των υπηρεσιών ψυχικής υγείας για αρκετές δεκαετίες, όμως η συναίνεση και η διαφάνεια σχετικά με την κλινική διαδικασία εξακολουθεί να είναι υπό διερεύνηση. Αυτή η μελέτη ερευνά την πρακτική μιας ομάδας έξι ψυχοθεραπευτών μέσω τεχνών που εργάζονται με σοβαρές ψυχικές ασθένειες στο Λονδίνο, σε ενδονοσοκομειακές και κοινοτικές υπηρεσίες. Η μελέτη εξετάζει τι στοιχεία πρακτικής χρησιμοποιούνται εντός των συνεδριών, αν υπάρχει συναίνεση σχετικά με το ποια είναι αυτά τα στοιχεία και το γιατί οι θεραπευτές μέσω τεχνών τα χρησιμοποιούν.

Μέθοδος: Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν στην πρώτη φάση του προγράμματος βασίζονταν σε συνεντεύξεις με θεματική ανάλυση, ενώ οι τεχνικές του πλέγματος ρεπερτορίων (repertory grid) και της ονομαστικής ομαδικής γένεσης ιδεών (nominal group technique) χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση των δεδομένων με σκοπό την τριγωνοποίηση των αποτελεσμάτων και την εξασφάλιση μεγαλύτερης ισχύος.

Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι υπάρχει περιθώριο για την ανάπτυξη μιας κοινής γλώσσας σχετικά με τα ενδο-συνεδριακά στοιχεία πρακτικής μέσα σε ένα πλαίσιο ψυχικής υγείας. Ωστόσο, η έρευνα που εξετάζει την επιλογή του χρόνου και τους λόγους για τη χρήση αυτών των στοιχείων πρακτικής είναι υπό εξέλιξη. Σε αυτή τη μελέτη, τα πρώτα αποτελέσματα από ένα απόσπασμα από τις συνεντεύξεις απεικονίζουν μια σύνθετη σχέση μεταξύ θεωρίας και πράξης.

Συμπέρασμα: Από τα ευρήματα μέχρι στιγμής φαίνεται ότι μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο είναι εφικτό να δούμε ότι υπάρχουν τρόποι κατηγοριοποίησης των ενεργειών του θεραπευτή οι οποίοι γίνονται συγκρίσιμοι μεταξύ των διαφορετικών ψυχοθεραπειών μέσω τεχνών. Από προσωπικές περιγραφές της πρακτικής του/της θεραπευτή/τριας φαίνεται επίσης να υπάρχει μια στενή συσχέτιση μεταξύ των ψυχοθεραπειών μέσω τεχνών σε ένα πλαίσιο κοινοτικής και νοσηλευτικής ψυχικής υγείας. Επιπλέον, τα μοντέλα τεκμηριωμένης πρακτικής, όπως οι θεραπείες βασισμένες στην εν-νόηση (mentalisation-based therapies) φαίνεται να έχουν μια στενή συσχέτιση.

Λέξεις κλειδιά

θεραπείες μέσω τεχνών, ψυχική υγεία, πλέγμα ρεπερτορίων (repertory grid), ονομαστική ομαδική τεχνική γένεσης ιδεών (nominal group technique), συναίνεση, τεκμήρια, εν-νόηση

Βιογραφίες

Ο Dominik Havsteen-Franklin είναι σύμβουλος στις Ψυχοθεραπείες μέσω Τεχνών στο CNWL NHS Foundation Trust και επικεφαλής του ICAPT (The International Centre for Arts Psychotherapies Training) στην ψυχική υγεία. Είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της κλινικής εκπαίδευσης και ηγείται του ερευνητικού τομέα του ICAPT. Εργάζεται επίσης ως κλινικός επόπτης στο NHS και στον ιδιωτικό τομέα.

Email: dominik.havsteen-franklin@nhs.net

 

Η Anna Maratos είναι επικεφαλής των Ψυχοθεραπειών μέσω Τεχνών για ένα μεγάλο οργανισμό εντός της Εθνικής Υπηρεσίας Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου με βάση το κεντρικό Λονδίνο. Έχει συμμετάσχει στην εμπειρική έρευνα των θεραπειών μέσω τεχνών από το 2007 όταν ολοκλήρωσε μια επανεξέταση (Cochrane) σχετικά με τη μουσικοθεραπεία για την κατάθλιψη και μια τυχαιοποιημένη μελέτη σχετικά με τη μουσικοθεραπεία για τη σχιζοφρένεια. Από τότε υποστηρίζει, μέσω του ICAPT και άλλων πρωτοβουλιών, την ανάπτυξη αποδεδειγμένα αποτελεσματικών μοντέλων πρακτικής τα οποία είναι προσαρμοσμένα στον πελάτη.

Email: anna.maratos@nhs.net

 

Η Miriam Usiskin είναι επίκουρος καθηγήτρια στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Εικαστικής Θεραπείας και επικεφαλής του προγράμματος Arts Therapies and Wellbeing Foundation στο University of Hertfordshire. Έχει εργαστεί στην Εθνική Υπηρεσία Υγείας ως επικεφαλής εικαστική θεραπεύτρια και τώρα εργάζεται τόσο σε κρατικές όσο και φιλανθρωπικές οργανώσεις ως εικαστική ψυχοθεραπεύτρια και κλινική επόπτρια.

Email: m.usiskin@herts.ac.uk

 

Η Mary Heagney είναι απόφοιτος εικαστική θεραπεύτρια από το University of Hertfordshire. Εργάζεται εντός του CAMHS στο SEPT NHS Foundation Trust με παιδιά που βρίσκονται υπό φροντίδα. Τα ενδιαφέροντά της εστιάζουν στην εν-νόηση και την προσκόλληση καθώς και στην έρευνα τεκμηριωμένων μοντέλων για τις θεραπείες μέσω τεχνών. Η Mary ήταν επίσης επίτιμη ερευνήτρια με την ομάδα του CNWL Horizons Project.

Email: maryjheagney@googlemail.com